Werktijdenregeling

Zowel een ondernemingsraad als een PVT hebben instemmingsrecht bij het vaststellen, wijzigen of intrekken van een werktijdenregeling. Hoever reikt dat recht en waarop te letten bij de behandeling van een voorstel tot wijziging van werktijden? Een werktijdenregeling is een bindende set regels over werk- en rusttijden die gelden voor een of meer groepen werknemers. Het gaat dus niet over de roosters zelf, maar over de regels die worden gebruikt om de roosters op te stellen. Dit alles binnen het kader van de contractueel overeengekomen arbeidsduur van de werknemer en de bezettingseisen van de afdeling of werkeenheid waarvoor de regeling wordt opgesteld.

1. Normen

Uw eerste stap bij de behandeling van het instemmingsverzoek moet zijn het toetsen of de voorgestelde regeling past binnen de normen van de Arbeidstijdenwet en de cao. Het toetsen aan de wet is vooral belangrijk als er voor uw organisatie geen cao geldt. Op www.arbeidstijdenwet.nl vindt u een handig overzicht van de belangrijkste normen. Als uw bedrijf wel onder een cao valt, leg dan de werktijdregels van de cao naast het voorstel.

Als het voorstel past binnen de normen wil dat nog niet zeggen dat u ermee in moet stemmen. Nog steeds is de vraag of u de voorgestelde regeling in het belang vindt van uw organisatie en of de belangen van de werknemers die ermee moeten werken voldoende recht wordt gedaan. Laat u niet onder tijdsdruk zetten; dat had de besturder het voorstel maar eerder in moeten dienen.

2. Kwaliteit

Bij het al dan niet instemmen met een werktijdregeling spelen tenminste twee werknemersbelangen een rol. Om te beginnen werken de arbeidstijden sterk door in het privé-leven van de werknemer. Denk daarbij aan zaken als kinderopvang, huishoudelijke en vrijwilligerstaken, maar ook aan zijn sociale leven. Kan de werknemer met deze werktijden bijvoorbeeld nog wel lid worden van een club die op een vaste avond per week bij elkaar komt?

De tweede relatie is die met de ergonomie. Hoe (on)gezond zijn de roosters die op basis van deze regeling zullen worden opgesteld? Er is inmiddels veel bekend over de lange termijngevolgen van bepaalde arbeidspatronen. Zo bevatten veel cao’s aanwijzingen voor gezond roosteren. Helaas zijn er altijd mensen die vinden dat dit voor hen niet geldt. Hoe sterk wilt u deze collega’s tegen zichzelf in bescherming nemen?

3. Raadpleging

Uit het voorgaande vloeit al voort dat het van groot belang is dat u over het voorstel praat met degenen die er straks mee moeten werken. Hoe kijken zij er tegen aan? Komen er mensen in persoonlijke problemen als dit zo wordt ingevoerd? Hoe verwachten zij dat de te verrichten werkzaamheden passen binnen de voorgestelde werktijden?

Het zal u niet lukken het iedereen naar de zin te maken, maar dat maakt de raadpleging niet minder waardevol. U krijgt er mogelijk ideeën voor aanpassingen die u kunt bespreken in het overleg met de bestuurder. Tegelijkertijd geeft u invulling aan uw vertegenwoordigende rol.

4. Kwantiteit

Werktijdregelingen hebben alles te maken met werkcapaciteit. Als er (te) weinig mensen in dienst zijn wordt er bij de roostering steeds minder rekening gehouden met persoonlijke wensen van de werknemers. De personeelsbezetting maakt geen onderdeel uit van de instemmingsaanvraag, maar het is wel een factor waarmee u terdege rekening moet houden.

Te weinig personeel laat zich  niet oplossen door een andere werktijdenregeling. Dat betekent alleen maar hogere werkdruk, waardoor de kans op uitval door ziekte groter wordt.

5. Evenwicht

Het gaat bij de beoordeling van het werktijdenvoorstel dus om het vinden van een evenwicht tussen werkgevers- en werknemersbelangen. Vanuit een bedrijfseconomisch perspectief is het natuurlijk wenselijk om met een minimale bezetting een maximale hoeveelheid werk te verzetten. Maar is er ook begrip voor de draagkracht van werknemers?

Aarzel niet om aanpassingen voor te stellen en – als daar te weinig gehoor voor is – om uw instemming aan het voorstel te onthouden. Controleer daarbij of u voor deze opstelling voldoende draagvlak heeft onder uw achterban. Introduceer zo nodig afbouwregelingen voor mensen die door de wijzigingen in problemen komen en overweeg ook het voorstel van een redelijke financiële compensatie voor het ongemak.

 

Eerder gepubliceerd in OR Rendement