De keuze voor een arbodienstverlener

De externe bijstand die arbodeskundigen leveren is een aanvulling op de interne arbozorg die in uw organisatie al aanwezig is. Het gaat daarbij niet alleen om begeleiding van ziekteverzuim, maar ook om het voorkomen van ziekte, ongevallen en andere oorzaken voor arbeidsongeschiktheid. Voor elke ondernemingsraad zijn dat belangrijke aandachtsvelden en omdat u instemmingsrecht heeft op het contract met de arbodienstverlener kunt u daar veel invloed op uitoefenen.

Elke organisatie in Nederland is verplicht zich in het arbobeleid te laten bijstaan door gecertificeerde arbodeskundigen, minimaal een bedrijfsarts. Vindt u dat laatste te mager dan moet er een contract worden afgesloten met een gecertificeerde arbodienst (zie kader). Er moet dus hoe dan ook een contract zijn. Waar let u op bij het afsluiten, wijzigen of beëindigen van dat contract?

Evalueren

In deze checklist kijken we naar wat u mag verwachten van een arbodienstverlener, of dat nu de bedrijfsarts is of een complete arbodienst. Dat is sowieso aan de orde als een bestaand contract wordt verlengd, gewijzigd of opgezegd. Dat kan niet zonder uw instemming. Maar u kunt deze aandachtspunten ook gebruiken als de OR zelf veranderingen wil. U moet dan gebruik maken van uw initiatiefrecht.
Het is zinvol om in beide gevallen eerst de bestaande praktijk te evalueren. Wat gaat goed en wat niet? Let op zaken als bereikbaarheid, laagdrempeligheid, (on)tevredenheid van de werknemers, continuïteit in dienstverlening en de informatie aan en het overleg met de OR of zijn commissie.

Inhoudelijk

Leg ook verbanden tussen wat uw organisatie op arbogebied wil doen en wat de dienstverlener daarvoor in huis heeft. Past dat wel? Is de dienst of deskundige voldoende op de hoogte van de specifieke arbokenmerken van uw bedrijfstak of sector? Worden de ziekteverzuimcijfers zo verstrekt dat het aansluit bij het eigen ziekteverzuimbeleid?
Als uw bedrijf een PAGO (periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek) of PMO (preventief medisch onderzoek) wenst, kan de dienstverlener dat dan uitvoeren? Kunnen zij de metingen doen die uw organisatie wenst voor bepaalde risico’s?

Medezeggenschap

Een heel belangrijk aandachtspunt voor uw OR moet de samenwerking van de dienstverlener met de medezeggenschap zijn. Ook al schrijft de wet dit niet voor, het vloeit wel voort uit de certificeringsrichtlijn die bindend is voor de dienstverlener. Op zijn minst zal er een afspraak gemaakt moeten worden over hoe vaak de deskundige overlegt met de OR, en waarover.
De wet bepaalt wel dat de arbodienstverlener adviezen aan de werkgever tevens naar de or stuurt. In de praktijk gebeurt dat veelal niet. Spreek dit ook duidelijk af.

Basiscontract

De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) werkt ook door in het basiscontract met de arbodienstverleners, met name op het vlak van de gegevensuitwisseling tussen bedrijfsarts, werkgever en verzekeraar. Alleen de bedrijfsarts mag medische gegevens opslaan en verwerken. Zie checklist basiscontract op www.oval.nl.
De werkgever zal – om de kosten laag te houden – de neiging hebben het basiscontract zo minimaal mogelijk te maken. Als er behoefte is aan extra dienstverlening dan huren we dat wel in, is dan de verklaring. Ook wordt de interne arbozorg al snel overschat. Het gevolg is dat er in de praktijk alleen ziekteverzuimbegeleiding wordt gegeven. Terwijl het preventief bezig zijn het zwaartepunt van de dienstverlening zou moeten vormen. Door eisen te stellen alvorens in te stemmen kunt u zorgen voor een beter contract. In het belang van de door u vertegenwoordigde werknemers.

Is alleen een bedrijfsarts voldoende?

Hoe slechter de interne preventie werkt, des te belangrijker is het contract met een gecertificeerde arbodienst. Van het uitsluitend inschakelen van een bedrijfsarts kan dan maar beter geen sprake zijn. De arbodienst beschikt over meer gecertificeerde arbodeskundigen. In ieder geval een veiligheidskundige, arbeidshygiënist en arbeids- en organisatiedeskundige.
Omdat de keus voor uitsluitend een bedrijfsarts valt onder uw wettelijk overeenstemmingrecht, kunt u dat probleemloos blokkeren. Overeenstemming is nog sterker dan instemming; de bestuurder kan tegen uw weigering niet in beroep. Verkregen overeenstemming is slechts vijf jaar geldig en moet dan opnieuw worden gevraagd.

Eerder gepubliceerd in OR Rendement