Checklist ziekteverzuimbeleid

Het ziekteverzuim in bedrijven en instellingen blijkt weer te stijgen. Niet door de griepgolf, maar door werkgerelateerd verzuim. Met name de werkdruk lijkt een grote boosdoener. Uw ondernemingsraad heeft instemmingsrecht op wijzigingen in regelingen over het melden van en omgaan met ziekteverzuim. Maar u hoeft niet op een wijziging te wachten. Met uw initiatiefrecht kunt u op elk moment het ziekteverzuimbeleid aan de orde stellen.

Het aardige van het onderwerp ‘ziekteverzuim’ is dat werkgever en werknemers beiden streven naar een laagverzuim. De eerste vooral om economische reden; de werknemers – en dus ook hun vertegenwoordiging: de OR – omdat mensen niet graag ziek zijn. Samenwerking ligt dus voor de hand. Waar moet u op letten bij de beoordeling van het huidige beleid?

Informatie

Het begint er natuurlijk mee dat uw OR over de juiste, actuele en relevante informatie moet beschikken over hoe het ziekteverzuim zich ontwikkelt. Dat betekent periodieke cijfers over ziekmeldingen en duur van het ziekteverzuim, opgesplitst naar afdelingen. Ook van de bedrijfsarts mag u verwachten dat hij/zij van tijd tot tijd een overzicht verstrekt over de oorzaken van het verzuim.
Peil ook van tijd tot tijd in hoeverre de medewerkers op de hoogte zijn van het verzuimbeleid en het daadwerkelijk verzuim op de eigen werkplek en of zij de maatregelen rond ziekteverzuim, preventie en aanpak van harte accepteren.

Preventie

Het is het arbobeleid dat ziekteverzuim zoveel als mogelijk moet voorkomen. Als de oorzaken van het verzuim in het werk liggen dan moeten daar ook gerichte arbomaatregelen voor zijn. Onderzoek of dat in voldoende mate het geval is. Zo niet, dan hoeft de OR de oplossing niet te bedenken, maar wel ervoor zorgen dat anderen dat doen.
Het arbeidskundig spreekuur – een verplichting op basis van de arbowet – heeft een belangrijke preventieve werking. Mits het werkelijk zo laagdrempelig is dat werknemers daar gemakkelijk en tijdig gebruik van kunnen maken. Kijk ook of er voldoende wordt gedaan aan het opsporen van beroepsrisico’s bij daarvoor in aanmerking komende functies (PAGO of PMO).

Procedures

Elke organisatie heeft tegenwoordig wel een ziekteverzuimregeling, een protocol hoe te handelen bij een melding van ziekteverzuim. De onderlinge verschillen zijn echter groot. Soms ligt de nadruk op controle en repressie, bij andere regelingen gaat het vooral over het vasthouden van de band met de zieke en re-integratie. Als OR heeft u een beeld van wat de werknemers van uw organisatie vooral nodig hebben. Maak daar gebruik van.
Kijk ook zorgvuldig naar de rol van de direct leidinggevenden bij de ziekmelding en de begeleiding van de zieke. Zijn ze voldoende geïnstrueerd over wat zij wel en juist niet moeten doen? Vaak zijn er grote onderlinge verschillen. Krijgen leidinggevenden dan wel voldoende training en instructie?

Aanpak

De bedrijfsarts vervult een centrale rol, vooral bij langdurig zieken. Een unieke inbreng van de OR kan zijn hoe zieke werknemers deze arts beoordelen. Hebben zij vertrouwen, voelen zij zich voldoende gehoord, ervaren zij hulp bij hun werkhervatting? Peil dat eens onder uw achterban en gebruik de resultaten voor de beoordeling van de resultaten van het beleid.
Veel vooral wat grotere organisatie kennen een sociaal-medisch team of overleg (SMT/SMO) dat zich vooral bezig houdt met de re-integratie van langdurig zieken. Betrek ook hun functioneren bij de beoordeling van het bestaande beleid.

En hoe is het met het re-integratiebeleid?

Het instemmingsrecht van de OR op regelingen van re-integratiebeleid is uitdrukkelijk benoemd in de wet (art. 27, onderdeel d). Sommige organisaties zeggen hierover geen beleid te hebben en elk probleem afzonderlijk aan te pakken en op te lossen. Niettemin moet er overal gevolg worden gegeven aan de Wet verbetering poortwachter (WVP) en moet er dus iemand zijn die na 8 weken een plan van aanpak opstelt, dat uitvoert en na 92 weken het re-integratieverslag schrijft. Ook moet de organisatie gevolg geven aan de verplichting passend werk te bieden en de langdurig zieke indien mogelijk in het eigen bedrijf of bij derden aan het werk te helpen. Gebruik ook uw instemmingsrecht op dit re-integratiebeleid!

Eerder gepubliceerd in OR Rendement