Hoe staat het met uw preventiemedewerker(s)?
De preventiemedewerker is de vooruitgeschoven post van het arbobeleid van uw organisatie. Werknemer als alle anderen is hij (of zij) speciaal belast met het toezicht op en het stimuleren van het voorkomen van ongevallen en ziekte. Arborisico’s kent hij als geen ander. Hij werkt samen met OR, bedrijfsarts en arbodienst en draagt bij aan de verdere ontwikkeling van het arbobeleid. Kortom, de preventiemedewerker is uw natuurlijke partner als het gaat om het voorkomen van ziekte en ongelukken. Hoe functioneert uw preventiemedewerker?
Uw OR heeft instemmingsrecht op de functie-inhoud, -omvang en -invulling van de preventiemedewerker en tegenwoordig zelfs over de keuze van degene die de functie moet gaan waarmaken. Dat geeft u alle reden om ook het functioneren van tijd tot tijd te beoordelen en zo nodig uw initiatiefrecht te gebruiken om verbeteringen te realiseren.
Indruk
Een eerste indruk over de toegevoegde waarde van de preventiemedewerker krijgt u als u zich probeert voor te stellen wat de gevolgen zouden zijn van het wegvallen van deze functie. Zou de organisatie en haar werknemers daar slechter van worden, op korte of langere tijd? En wat zou het betekenen voor het OR-werk van uw ondernemingsraad?
Denk daarbij niet alleen aan het vervullen van de wettelijke taken (zie kader op deze pagina) maar aan alles wat de preventiemedewerker in de praktijk doet. Toezien op de naleving van voorschriften is zo’n voorbeeld. Het hoort wettelijk niet bij zijn taken, maar in de werkelijkheid is hij veelal degene die mensen erop wijst dat correcte naleving essentieel is voor veiligheid en gezondheid op de werkvloer.
Formeel
Kijk ook nog eens naar de formele basis van het preventiewerk in uw organisatie. Uw risico-inventarisatie en -evaluatie (RIE) hoort duidelijk te maken hoeveel medewerkers en uren nodig zijn en van welk deskundigheidsniveau. Dat moet dan weer zijn beslag hebben gekregen in de functieomschrijving(en) van de preventiemedewerker(s). Als het goed is, heeft uw OR of uw voorganger daarmee ingestemd.
Stemt de praktijk nog overeen met die formele basis? Zo niet, waar zitten de verschillen en zijn die aanleiding om een of ander bij te stellen. Let daarbij op uw instemmingsrecht.
Vertrouwen
Essentieel is dat de preventiemedewerkers worden gekend en geaccepteerd door de werknemers. Ze moeten gemakkelijk benaderbaar zijn voor vragen en voorstellen. De preventiemedewerker wordt dan een soort van vertrouwenspersoon als het gaat om bedrijfsrisico’s. Deze belangrijke functie vraagt niet alleen om voldoende tijd, maar ook om de bereidheid van de medewerker om zich op de werkvloer te laten zien en de vaardigheid om met mensen contact te leggen.
Een dergelijke invulling van de functie vereist ook onafhankelijkheid. De preventiemedewerker heeft al ontslagbescherming, maar hij moet ook zo in de organisatie zijn ingebed dat hij vrij kan opereren.
Overleg
De functie van preventiemedewerker brengt ook veel overleg met zich mee. Met name met leidinggevenden en de afdeling P&O (HR), maar ook met de bedrijfsarts en andere betrokkenen bij de actuele arbothema’s.
Het overleg met uw OR is nog een punt apart (zie kader). De preventiemedewerker moet u adviseren, maar uw OR kan hem ook steun verlenen bij zijn werk om – de uitvoering van – het arbobeleid op een hoger plan te brengen. Denk aan uw verstrekkend instemmingsrecht als het gaat om regelingen op het gebied van het arbo- en ziekteverzuimbeleid.
De wettelijke taken van de preventiemedewerker
- Het ondersteunen van de werkgever om optimale arbeidsomstandigheden te realiseren. Dit gebeurt via het meewerken aan de RIE en het bijpassend plan van aanpak.
- Het adviseren en nauw samenwerken met de arbodeskundigen en de OR over de te nemen maatregelen voor een goed arbeidsomstandighedenbeleid. In het basiscontract is vastgelegd dat de bedrijfsarts tijd moet reserveren voor overleg met de preventiemedewerker.
- Het (mede) uitvoeren van arbomaatregelen. De preventiemedewerker assisteert bijvoorbeeld de werkgever met heldere voorlichting over duidelijke werkinstructies en het correct gebruik van beschermingsmiddelen.
Eerder gepubliceerd in OR Rendement