Checklist Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Door Theo van Leeuwen | 1 april 2020

Heeft uw organisatie voldoende oog voor de samenleving?

Er zullen maar weinig ondernemingsraden zijn die niet al bijdragen aan het maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) van hun organisatie. Dat gebeurt vanzelf wanneer u zich bezig houdt met de belangen van degenen die u vertegenwoordigt en uw OR zich inzet voor een werkelijk sociaal beleid. Voor de OR die verder wil en nog meer wil bijdragen aan een betere samenleving is onderstaande checklist bedoeld.

Pas op dat u zich niet meteen op alle punten stort waarop uw bedrijf of instelling zijn maatschappelijke gerichtheid kan verbeteren. Wees selectief en richt u vooral op verbeteringen die op korte termijn binnen bereik liggen. Kijk ook uit voor het overnemen van stokpaardjes van individuele leden van uw OR. Zorg ervoor dat er in ieder geval binnen uw eigen groep een breed draagvlak is voor de MVO-prioriteiten die uw OR zich stelt.

P’s

Bij het werken aan een maatschappelijker verantwoord ondernemen gaat het primair om een breder gevoel van verantwoordelijkheid dan alleen het maximaliseren van winst, respectievelijk het drukken van de kosten. Dat wordt wel samengevat in de leus dat de organisatie een meerwaarde moet bieden aan de drie P’s: People, Profit & Planet en niet alleen aan de P van Profit.

Uw OR kan dat uitgangspunt toepassen op elke beslissing waarover zijn instemming of advies wordt gevraagd. Daarnaast kunt u over elk onderwerp de onderneming betreffend overleg met de bestuurder voeren en daarover zelf initiatieven ontwikkelen en indienen met behulp van uw initiatiefrecht. Zie voor tips en inspiratie ook de bronnen in het kader.

Personeel

Het dichtstbij liggen onderwerpen van personeelsbeleid. Vooral als het gaat om al in dienst zijnde werknemers vindt iedereen het vanzelfsprekend dat de OR zich daarmee bemoeit. Denk aan de kansen voor persoonlijke ontwikkeling, arbozaken, met name de aanpak van psychosociale risico’s en de mogelijkheden van mensen om hun eigen werkwijze (mee) te bepalen.

Iets minder vanzelfsprekend is het dat uw OR zich gaat inzetten voor meer diversiteit. Wordt er voldoende gedaan aan het binnen halen van mensen die andere kenmerken hebben dan degenen die hier al werken? Denk aan leeftijd, geslacht, etniciteit. Dankzij uw instemmingsrecht op het aanstellingsbeleid kunt u met dit MVO-thema gemakkelijk aan de slag.

Milieu

Ook het milieubeleid ligt gemakkelijk binnen het bereik van uw OR. U kunt initiatieven nemen voor meer duurzaamheid bij de inkoop, de inzet en het afdanken van gebruiks- en verbruiksmaterialen. Hetzelfde geldt voor het stimuleren van het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer voor het woon-werkverkeer.

Sommige onderwerpen moeten eerst actueel worden voor uw OR ze kan gebruiken voor het werken aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid. Denk aan verbouw, nieuwbouw en renovatie van productie. Als dergelijke belangrijke besluiten zich voordoen, moet uw advies daarover worden gevraagd. Het is dan zaak deze invalshoek niet te vergeten. En sls u reële mogelijkheden ziet voor het verminderen van het energieverbruik is de kans groot dat het management deze over zal nemen.

3 Sociaal

MVO is op de eerste plaats het zich bewust zijn van de medeverantwoordelijkheid voor de samenleving en haar toekomst. Dat speelt ook mee bij het inhuren van de diensten van anderen. Het gebruik maken van flexwerkers als oproepkrachten, tijdelijke contractanten en payrollers wordt doorgaans ingegeven door economische redenen.  Wilt u daar als OR aan meewerken of wijst u de bestuurder op zijn rol van goed werkgever?

Bij het aangaan van een duurzame samenwerking met een andere partij moet uw OR in de regel om advies worden gevraagd. Kijkt u bij het geven van dat advies dan ook naar de arbeidsomstandigheden en het verdere sociaal beleid bij die partner? Als het om een Nederlands bedrijf gaat, kunt u altijd contact zoeken met diens OR. Als het antwoord is ‘die hebben we niet’ en het is een groot bedrijf, weet u al genoeg.

Meer lezen over de rol van de OR in het MVO-beleid?

  • De SER heeft een bijlage D bij het Voorbeeldreglement opgesteld die naast de uitwerking van enkele wetsartikelen ook de mogelijkheid van vrijwillige afspraken tussen OR en bestuurder beschrijft. Zie www.ser.nl.
  • MVO Nederland reikt onder de titel ‘Aan de slag’ ruim honderd tips waarmee ook ondernemingsraden aan de slag kunnen. Zie www.mvonederland.nl.
  • Voor internationaal werkende ondernemingen is ook de behandeling van het speerpunt MVO door de MNO inspirerend. Zie www.stichting-mno.nl.

Eerder gepubliceerd in OR Rendement

Over Theo van Leeuwen