Aan de bel trekken
Belletje trekken is het doorgaans jeugdige vermaak om bij iemand aan te bellen, zonder de bedoeling die persoon te spreken te krijgen. Integendeel, hard weglopen is het devies. Dat is wat anders dan het gezegde ‘aan de bel trekken’. Daar gaat het juist wel om het in gesprek komen. En wel om een gesignaleerde misstand aan de kaak te stellen. Is dat nu niet typisch een taak van de OR?
Thuis
Hoe vaak staat uw OR bij de voordeur om aan te bellen? Ik heb de indruk dat de meesten van ons liever doorgaan met wat we toch al aan het doen zijn. We hebben het al druk genoeg zonder aan bellen te trekken. De lockdown van half maart kwam wat dat betreft als geroepen. Tenzij u door de bestuurder uitgenodigd werd om mee te denken over de te nemen maatregelen en de gevolgen, moest uw OR zichzelf melden. Veel ondernemingsraden namen die moeite niet. Ze waren al druk genoeg met thuiswerken, thuisonderwijs en thuiszitten.
En toen kwam de zomervakantie. Dan ligt sowieso alles al stil. Zeker het medezeggenschapswerk. Dat er ondertussen wereldwijd een protestbeweging aan de gang was naar aanleiding van het wrede overlijden van George Floyd veranderde daar niets aan. Ook niet toen premier Rutte toegaf dat er ook in Nederland racisme is. En wel ‘systemisch’. Hoezo, moeten we daar dan iets mee?
BLM
Black lives matter is ook een zaak voor de OR. Even citeren uit de WOR waarmee u uw bestuurder zo graag om de oren slaat:
“De OR waakt in het algemeen tegen discriminatie in de onderneming en bevordert in het bijzonder gelijke behandeling van mannen en vrouwen alsmede de inschakeling van gehandicapte en allochtone werknemers in de onderneming (artikel 28, lid 3).”
Het is gedateerd geformuleerd, maar de essentie is helder. Iedereen doet mee. En het is aan de OR om dat te toetsen aan de praktijk van alledag. Het verbod op discriminatie staat in de grondwet en is uitgewerkt in een baaierd aan wetgeving die de verschillende vormen van ongelijke behandeling verbiedt, ook – soms zelfs juist – als het gaat om de werkomgeving. Toch is er nu weer een wettelijke plicht voor gelijke kansen bij werving en selectie in de maak. De Arbowet bevat al een tijd de verplichting dat werkgevers de risico’s van discriminatie op de werkvloer in kaart moeten brengen en mee moeten nemen in hun RI&E. Kortom, benadeling op grond van leeftijd, herkomst, geslacht, godsdienst, nationaliteit, burgerlijke staat en seksuele geaardheid mag al jaren en jaren wettelijk gezien niet. En toch blijft het aan de orde van de dag.
Kat
Artikel 28 WOR is een bijzondere opdracht aan elke OR om te onderzoeken in hoeverre in de eigen organisatie discriminatie plaatsvindt. Kijk met de ogen van de ander en vraag hem of haar of hij zich thuis voelt op de werkplek. Bespreek uw ervaringen in de OR en besluit met elkaar de kat de bel aan te binden. Trek vervolgens bij de voordeur aan de bel en loopt niet weg als de bestuurder verbaasd open doet.