De gebruiksaanwijzing bij uw gereedschapskist
In een grijs verleden nam ik bij een scholing van een voor mij nieuwe OR altijd een roestige gereedschapskist mee. U kent ze wel, die handige langwerpige metalen bakken die je naar buiten kunt uitklappen om de gehele inhoud toegankelijk te maken. Heeft uw OR er ook een? Wat zit daar dan in?
In die kist had ik naast het gebruikelijke gereedschap zoals hamers, tangen, sleutels, beitels ook altijd een exemplaar van het boek Inzicht in de ondernemingsraad van Sdu Uitgevers. Ik presenteerde dat boek dan altijd als de beste gebruiksaanwijzing voor een aantal bijzondere gereedschappen die ook in mijn kist zaten. Een combinatietang stond voor het instemmingsrecht. Een set vijlen en gutsen voor het adviesrecht van art 25 en een waterpomptang voor het ongevraagde advies, ook wel initiatiefrecht geheten.
Lichtgroen
Inzicht is het standaardwerk voor ondernemingsraden en hun deskundigen. Het bevat de volledige tekst van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) en artikelsgewijs een toelichting waarin ook de jurisprudentie (uitspraken van rechters) is verwerkt. Zelfs rechters blijken dit boek te raadplegen als ze moeten beslissen in een geschil over de toepassing van de WOR.
Als je als opleider bij wilt blijven, moet je elk jaar de nieuwe editie aanschaffen want wet en rechtspraak ontwikkelen zich onafgebroken. De uitgever speelt daar handig op in door elk jaar een nieuwe kleur te kiezen voor de omslag van het boek. De klant kan dan in een oogopslag zien of zijn opleider of adviseur wel up-to-date is. Want hij of zij legt Inzicht natuurlijk prominent voor zich op tafel om te laten zien dat hij ook niet van de straat is. Voor 2022 is de kleur lichtgroen.
Basis
Waar het me destijds om ging – en nu nog steeds om gaat – is dat de WOR een prachtige set gereedschappen geeft, maar dat je er wel mee om moet leren gaan. Gelukkig is het meeste OR-werk gewoon handwerk: samen ideeën ontwikkelen, regelmatig overleg met dat deel van de achterban die bij een ontwikkeling betrokken is, luisteren, coalities vormen met jan en alleman en echt overleg voeren met de bestuurder. De gereedschapskist blijft daarbij dicht en dus ook het boek Inzicht.
Ondernemingsraden die voortdurend rondzeulen met hun WOR-gereedschap hebben het vak niet begrepen. Zij zien het gebruik van dat gereedschap aan voor het echte werk, terwijl het slechts hulpmiddelen zijn om in een aantal gevallen je werk te vergemakkelijken. Je zou ze toewensen dat ze eerst de basis eens leren: samenwerken, vertegenwoordigen en overleggen.
Wens
Dergelijke ondernemingsraden gebruiken het boek Inzicht als een handleiding voor het medezeggenschapswerk. En dat is het nu net niet! Daarvoor bestaan veel betere boeken[1]. En de beste leermeester is nog altijd de praktijk, vallen en opstaan.
Ik wens elke OR één exemplaar van Inzicht in hun gereedschapskist en één OR-lid die daarmee weet om te gaan. De kleur van de omslag maakt daarbij niet veel uit. Als u elke 3 tot 5 jaar een nieuw exemplaar koopt kunt u daar prima mee uit de voeten.
Tenzij u opleider of adviseur van ondernemingsraden bent natuurlijk.
[1] Zie bijvoorbeeld het OR jaarboek van Vakmedianet