Van Drees trekken
‘Hij trekt van Drees’ is sinds 1957 een gezegde dat van toepassing is op iemand die een AOW-uitkering ontvangt. Daarmee is het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd in veel gevallen ook de pensioengerechtigde leeftijd. Maar waarom zijn er mensen die na het bereiken van AOW en pensioen toch nog door blijven werken?
E=MC2
De statistieken van het CBS laten zien dat werknemers steeds later met pensioen gaan. Dat heeft ongetwijfeld te maken met het geleidelijk opschuiven van de AOW-leeftijd van 65 naar – nu – 66 jaar en 7 maanden. Dat vraagt om personeel dat tot aan het deze leeftijd duurzaam inzetbaar is en blijft. Voor het gemak is die duurzame inzetbaarheid te vatten in de metafoor met de relativiteitsformule van Einstein: E=MC2. Energiek zijn en blijven = Motivatie x Competenties x Conditie.
Motivatie, competenties, conditie
Een belangrijke drijfveer voor het plezierig functioneren is de motivatie. Het blijft zaak om tot het eind gemotiveerd te blijven voor het werk dat gedaan moet worden. Dat vraagt onderhoud in de vorm van gesprekken daarover en de mogelijkheid om betekenisvol werk te kunnen doen. Dat moet vooral de verzuchting ‘hoe lang moet ik nog’ voorkomen. Nu duidelijk wordt dat de bereidheid om te leren aan het afnemen is, en van oudere werknemers bekend is dat ze liever informeel leren dan op cursus gaan, staat – in zijn algemeenheid – het ontwikkelen van competenties van werknemers onder druk. Ze blijven daardoor teren op eerder verworven kennis en competenties, en mogelijk zijn daar delen van verouderd en niet langer relevant. En als in 2021 vijftig procent van de volwassenen overgewicht heeft, dan staat ook de gezondheid en conditie onder druk. Het is te begrijpen dat de werknemers met afnemende motivatie voor hun werk, met verouderende competenties en een lijf dat piept en kraakt het bereiken van de AOW-leeftijd ogenblikkelijk aangrijpen om te stoppen met werken.
Hoe kan dat?
Musici, acteurs, kunstenaars. Ze piekeren er niet over om na het bereiken van de AOW-leeftijd met hun vak te stoppen. In veel gevallen ontstaat dan pas hun mooiste werk of prestatie. Misschien komt dat wel doordat ze altijd in hun vak aan de drie belangrijkste voorwaarden voor duurzame inzetbaarheid hebben voldaan. Onderzoek heeft namelijk aangetoond dat tevreden werknemers in hun werk autonomie ervaren, blijven scholen en ontwikkelen, en waardering ervaren voor het werk dat ze doen. Voor de genoemde beroepsgroepen geldt dat ze – over het algemeen – veel invloed hebben op hun eigen dagindeling, programma e.d. Kunstenaars bepalen zelf wat voor vrij werk ze willen maken. Daarnaast blijven acteurs en musici repeteren en scholen. En tot slot krijgen ze waardering in de vorm van volle zalen, applaus, mooie recensies, exposities of verkoop van hun werk.
Ik ga nog even door
Inmiddels trek ik sinds een week ook van Drees, maar ik voel me vooral verwant met de musici, kunstenaars en acteurs, dus van stoppen met werk is voor mij geen sprake. Ik geniet van het werken met de ondernemingsraden, blijf me ontwikkelen door het geven en volgen van cursussen en het schrijven voor de medezeggenschap en krijg waardering in de vorm van cursusevaluaties. Het werk voelt dan ook niet als werk, ik ga nog even door!