Elk OR-lid telt!
Medezeggenschap is een collectieve prestatie. De kijk op de werkelijkheid, ervaringen en inzichten vanuit de werknemer verrijken de beleidsvorming en voorkomen weeffouten. Het is dan ook onbegrijpelijk dat veel ondernemingsraden genoegen nemen met OR-leden die niet bijdragen aan het medezeggenschapsproces.
Het is al zo’n select gezelschap
Vanuit het perspectief van medewerkersparticipatie en inspraak is een ondernemingsraad, met zijn beperkt aantal leden, al een enorme vernauwing van het aantal werknemers dat mee mag en kan denken bij het maken van beleid. Het is dus bijna een heilige opdracht voor een OR om er alles aan te doen om ervoor te zorgen dat elk OR-lid gelijkwaardig kan bijdragen aan het overleg. En toch zien we in heel veel organisaties, ondernemingsraden waarin maar enkele leden invulling geven aan inspraak en de andere leden er voor spek en bonen bijzitten… als ze er al bijzitten.
Het DB als vangnet
Redenen om niet bij te dragen zijn er te over. Geen tijd, onzekerheid, ongelijkwaardigheid, groepsdynamica, noem het maar op. Als opleiders horen en zien we een hele parade aan redenen voorbijkomen waarom gekozen vertegenwoordigers niet of niet actief genoeg deel (kunnen) nemen aan het overleg. Met als gevolg dat de voorzitter of het dagelijks bestuur van de ondernemingsraad al het werk opvangt. Op zichzelf is dit natuurlijk verklaarbaar. Het werk moet door iemand gedaan worden en als er geen input komt, dan pak je het zelf maar op, toch? Nee dus!
Neem geen genoegen met achteroverleunen
Door het gebrek aan bijdrage van OR-leden te accepteren, faciliteer je achteroverleungedrag. Erger nog, je doet daardoor ernstig afbreuk aan de kwaliteit van inspraak. Daarom is mijn advies in deze Geuzenbrief: neem geen genoegen met OR-leden die niet bijdragen aan de medezeggenschap! Organiseer laagdrempelige manieren om iedereen te laten meedoen, desnoods op afstand. De waarde van de bijdrage van een OR-lid ligt niet besloten in het vermogen om ‘stukken’ te lezen of kennis te hebben van de WOR. Het is de som van observaties, beleving, ervaringen en vakinhoudelijke kennis die medezeggenschap waardevol maakt. Dat hoeft echt niet veel tijd te kosten. Gebruik een methode als de Navigator werkmethode (www.nvgtr.nl) om OR-leden uit te dagen hun meningen direct te geven, zonder eerst tijdrovende beeldvormingsexercities te doen. Verdiep je in dialoogvormen die gelijkwaardigheid in een groepsbijeenkomst waarborgen, zodat iedereen kan bijdragen. Je zult merken dat de OR voor veel OR-leden ineens een stuk interessanter wordt als ze het gevoel krijgen dat ze volwaardig meedoen.
Trek de bestuurder aan zijn jas
Tenslotte nog een laatste tip voor die OR-leden die door de werkdruk van hun normale werkzaamheden stelselmatig geen tijd hebben voor hun OR-werkzaamheden. Wees dan als ondernemingsraad hardnekkig in het pushen van je bestuurder om er alles aan te doen om deze OR-leden te ontlasten in hun werkzaamheden. Spreek een deugdelijke faciliteitenregeling af, met voldoende waarborgen voor elk OR-lid om het OR-werk te kunnen doen. Een goed functionerende OR is immers óók in het belang van een bestuurder.