Er moet versleten worden

Al in 1963 had schrijver en tekenaar Marten Toonder het helder voor de bril: de manier waarop we de aarde aan het vernielen zijn leidt tot een ramp voor de mensheid. In zijn ‘Bovenbazen’ krijgt Ollie B. Bommel te maken met de bovenbazen die vooral uit zijn op macht en bezit. Meer dan 60 jaar later valt hier voor de OR ook nog steeds lering uit te trekken.

Graaien voor eigen gewin

Het kleine groepje bovenbazen vergaart telkens meer rijkdom totdat de beursthermometer oververhit raakt. Bommel krijgt ook aandelen en wordt geacht mee te doen aan het graaien, maar dat is de heer van stand uiteindelijk niet van plan. Volgens de bovenbazen moet er meer versleten worden, en als Bommel komt aanzetten met een apparaat dat gratis energie levert is het met het vertrouwen van de bovenbazen in Bommel snel afgelopen.

Tijdens de bankencrisis in 2008 zijn er heel wat paralellen met de Bovenbazen te vinden. Ook nu in de Verenigde Staten en Zwitserland de banken omvallen zijn die overeenkomsten er nog steeds. Kortetermijngewin, snel geld maken en geen zorg voor personeel en milieu.

Duurzaamheid

De ‘Duurzame lange termijn waardecreatie’ staat als doelstelling voor de beursgenoteerde bedrijven in hun Corporate Governance Code. Er moet volgens de Code rekening gehouden worden met mens en milieu. En over dat milieu kunnen we ons ernstig zorgen maken. Er is weliswaar wetgeving op stikstof- en CO2-uitstoot, maar onlangs waren er veel stemmen voor een politieke partij die niet van plan is om zich daaraan te conformeren. Ze gaan voor de korte termijn, en waarde creëren is vooral voor de eigenaren van de (boeren)bedrijven zelf bedoeld.

Wettelijke opdracht

Elke ondernemingsraad heeft de wettelijke opdracht om het milieu te bevorderen (artikel 28 van de WOR). En reken daar voor het gemak de stikstofuitstoot, de CO2-uitstoot, de energietransitie naar hernieuwbare energie, het re- en upcyclelen van producten en grondstoffen en dergelijke maar bij.
Het moet echt anders, en rap een beetje.
Als ondernemers uitstelgedrag vertonen, dan is het de OR die ze – desnoods met artikel 28 in de hand – bij de les kan houden. De OR ziet graag in de meerjarenplannen en jaarplannen een uitgebreide paragraaf met doelstellingen en maatregelen die er voor zorgen dat klimaat- en energietransitiedoelen worden gehaald. Er moet toch echt minder versleten worden.

Radboud Hafkenscheid