Geweld en dreiging tegen de ondernemingsraad
De directeur bedreigt de OR, ontkent zijn rol bij besluiten, saboteert de OR-verkiezingen, maakt antwoorden op advies- of instemmingsaanvragen belachelijk, kort op de bonus omdat de declarabele uren niet betaald worden. In de overlegvergadering worden OR leden gekleineerd of heeft de directeur ongecontroleerde (..) woede-uitbarstingen. Het zijn maar enkele voorbeelden van zaken die het afgelopen jaar passeerden. Wat kan deze ondernemingsraad leren van de aanpak bij huiselijk geweld?
Huiselijk geweld
Het bestuurlijk gedrag is te vergelijken met verschillende elementen van huiselijk geweld. Het kenmerkt zich door een patroon van controle en dwang op de OR-leden. Het is voor de OR-leden moeilijk om er zich aan te onttrekken en heeft gevolgen als er toch verzet gepleegd wordt.
Een andere overeenkomst is dat de buitenwereld geen idee heeft, of wil hebben, wat er werkelijk gebeurt. De bewijslast ligt bij de OR en de commissarissen kunnen (op zijn best) niet voorstellen dat dit (geweld) bij deze bekwame bestuurder van toepassing is.
Zeg STOP
En daar zit je dan met je goede gedrag als OR. Het is wel de directeur en wie zegt hem/haar dat het hier ophoudt? Soms krijgt de directeur als reactie precies hetzelfde gedrag terug omdat een OR-lid zich van precies dezelfde taal en gedrag bedient.
Daarna is meestal de storm voorbij en kan het overleg op normale wijze plaatsvinden.
Een andere manier om de situatie aan te pakken is:
- Zorg eerst voor uw eigen (fysieke en psychologische) veiligheid: zeg STOP.
- En als het gedrag doorgaat: zeg STOP
- En als gedrag daarna nog doorgaat: zeg; we schorsen de vergadering NU. We komen na 10 minuten terug om te bespreken hoe we verder gaan met de bespreking.
Pak de leiding
En wie gaat er STOP zeggen? In principe reageert het OR-lid dat zo onheus en bedreigend aangesproken wordt. In een vergadering waarin de directeur gewelddadig communiceert kan ieder OR-lid de directeur aanspreken. Ga niet glazig voor u uit kijken en hopen dat het voorbij gaat (geestelijke emigratie) of denk niet dat de aanpak van het wangedrag een taak is voor de voorzitter. Zo werkt het niet!
Iedereen gaat over veiligheid in de vergadering. En als de persoon die wordt uitgefoeterd het niet zelf pareert en de voorzitter doet ook niks, dan ben jij aan zet. Vraag eerst aan je collega of hij/zij nog iets te zeggen heeft en zet dan in en zeg: STOP. En pak daarna de leiding van het gesprek!
P.S. Soms wordt het geweld uitgevoerd door de mensen die qua gezag direct onder de bestuurder vallen. Hiervoor geldt hetzelfde STOP-teken. En als het gewelddadige gedrag zich voor de 3e keer herhaalt is dit gedrag onderwerp voor de eerstkomende overlegvergadering, waarbij de betreffende manager verplicht aanwezig is.
Bron: VNOG: Factsheet Intieme terreur